Ouders helpen lijkt op het eerste gezicht liefdevol en goed, maar systemisch gezien (zoals in familieopstellingen) kan het problematisch worden, vooral als het uit de verkeerde plek komt. Hier is waarom:
Verkeerde ordening in het systeem
In familieopstellingen geldt: ouders geven, kinderen ontvangen.
Als een kind de ouder gaat dragen of redden, draait de natuurlijke stroom om. Dan komt het kind boven de ouder te staan, wat op lange termijn vermoeiend, belastend en verwarrend is voor het kind.
Bijvoorbeeld:
• Je moeder had een moeilijke jeugd, jij probeert haar nu te troosten of gelukkig te maken.
• Je vader is emotioneel afwezig, jij probeert hem beter te begrijpen dan hij jou.
Dit zorgt vaak voor een verstrikking: je leeft niet meer jouw eigen leven, maar probeert iets te herstellen wat niet van jou is.
Het haalt je uit je eigen kracht
Als je bezig bent met je ouders “repareren”, leef je in een omgekeerde dynamiek. Je mist dan de vrijheid en kracht om je eigen pad volledig te bewandelen. Je blijft als het ware kind van je ouder in plaats van een volwassen man of vrouw in de wereld.
Loyaliteit versus autonomie
Veel mensen helpen hun ouders uit loyaliteit of schuldgevoel, niet vanuit een vrije keuze. Dan is het geen liefde, maar een onbewuste poging tot balans of goedmaken. Dit bindt je vaak onzichtbaar vast aan het familiesysteem.
Waarom wonen inheemse volkeren wél samen met hun ouders (en werkt dat daar vaak wél)?
Bij veel inheemse of traditionele samenlevingen wonen meerdere generaties onder één dak of binnen één gemeenschap. Maar dat betekent niet dat er verstrikkingen zijn zoals hierboven.
Duidelijke rollen en respect voor ordening
In veel van deze culturen is de ordening duidelijk:
• De ouderen zijn de ouderen, met bijbehorende status en wijsheid.
• De jongeren zijn de jongeren, met bijbehorende verantwoordelijkheden en ruimte.
Kinderen gaan dus niet voor hun ouders zorgen op een manier die de rollen verwart. Er is een duidelijke hiërarchie en eerbied, wat het systeem gezond houdt.
Gemeenschapszin versus individualisme
Onze westerse samenleving is erg individualistisch. In traditionele samenlevingen is het collectief belangrijker. Zorg voor ouders gebeurt dan vanuit gemeenschappelijke verantwoordelijkheid, niet vanuit individuele verstrikking of schuldgevoel.
Ander tempo, ander bewustzijn
Inheemse samenlevingen leven vaak langzamer, meer verbonden met de natuur en met rituelen die spanningen helpen loslaten. Daardoor is er minder sprake van emotionele overbelasting of onuitgesproken verwachtingen tussen generaties.
